فهرست مندرجات
- راه های سرایت بیماری
- پیشگیری از بیماری هاری در حیوان گزیدگی
- خدماتی که در مراکز خدمات جامع سلامت در مورد حیوان گزیدگی به شما ارائه می شود
- پیام های آموزشی
- رسانه های آموزشی
در صورت هرگونه خراش و گزش توسط هر حیوان اهلی و وحشی خطر بیماری هاری وجود دارد.
راه های سرایت بیماری
- اصلی ترین راه سرایت بیماری از طریق گاز گرفتن به وسیله حیوانات می باشد. در مورد گربه و گربه سانان از طریق پنجه کشیدن نیز انتقال صورت می گیرد، زیرا گربه دایما مشغول لیسیدن پنجه هایش می باشد و پنجه ها آلوده به بزاق می شوند و در موقع پنجه کشیدن می تواند ویروس را از طریق خراش به انسان منتقل نماید.
- از راه پوست: بیماری هاری از راه پوست سالم قابل سرایت نیست، ولی اگر کوچک ترین خراش یا زخمی در پوست وجود داشته باشد قابل سرایت می باشد.
- راه مخاطی: سگ ها و گربه های به ظاهر سالم که در اواخر دوره نهفتگی بیماری هاری هستند می توانند ویروس را از طریق لیسیدن مخاط لب، چشم و بینی به صاحبان خود منتقل نمایند.
- انتقال از راه دستگاه گوارش: انتقال بیماری از این طریق بعید به نظر می رسد، ولی باید از خوردن گوشت و سایر فراورده های دام های مبتلا به هاری خودداری نمود.
پیشگیری از بیماری هاری در حیوان گزیدگی با:
- شستشوی فوری محل گاز گرفتگی با آب و صابون حداقل به مدت 15 دقیقه و
- مراجعه سریع به نزدیک ترین مرکز شبانه روزی درمان پیشگیری هاری
خدماتی که در مراکز خدمات جامع سلامت در مورد حیوان گزیدگی به شما ارائه می شود:
در صورت هر نوع خراش و گزش توسط حیوان اهلی یا وحشی، خطر بیماری هاری وجود دارد. بنابراین اگر شما یا یکی از نزدیکانتان توسط یک حیوان اهلی یا وحشی مورد گزش قرار گرفت قبل از هر چیز فورا محل گزش را حداقل به مدت 15 دقیقه با آب و صابون شستشو دهید و بلافاصله به نزدیک ترین مرکز خدمات جامع سلامت محل زندگی خود مراجعه نمایید. در آنجا همکاران ما اقدامات و راهنمایی های لازم را برای شما انجام خواهند داد و تمام مراحل درمان و پیگیری کارهای مربوط به شخص آسیب دیده به صورت حضوری و تلفنی انجام خواهد شد. مراحل مربوط به درمان شخص حیوان گزیده به شرح زیر است:
- ثبت مشخصات فرد حیوان گزیده در دفتر ثبت موارد حیوان گزیدگی
- شستشو و ضد عفونی زخم یا خراش و آنتی بیوتیک تراپی (ضد عفونی زخم با بتادین یا الکل 40 تا 70 درصد)
- آموزش و توجیه فرد حیوان گزیده و خانواده او به منظور مراجعه به موقع برای ادامه واکسیناسیون
- برسی سابقه واکسیناسیون فرد مصدوم
- تزریق واکسن ضد هاری
- تزریق سرم ضد هاری (در صورت لزوم)
- تزریق واکسن تولم/ ثالث و در صورت نیاز سرم ضد کزاز
- آیا فرد مجروح در مدت زمان تکمیل واکسیناسیون در منطقه تحت پوشش ماندگار است؟
- گزارش فوری به مرکز بهداشت شهرستان مربوطه به صورت تلفنی و ارسال نامه
- پیگیری تکمیل واکسیناسیون طبق دستورالعمل کشوری
- تکمیل دفتر ثبت موارد حیوان گزیدگی
- تکمیل فرم حیوان گزیدگی در پورتال کشوری
- انجام اقدامات مداخله ای از جمله افزایش آگاهی جامعه و آموزش عمومی در خصوص خطرات حیوان گزیدگی
- انجام هماهنگی بین بخشی با سایر ارگان ها از جمله دامپزشکی، شهرداری، بخشداری، سازمان حفاظت محیط زیست.
- گزارش تلفنی و کتبی به مرکز مدیریت بیماری های واگیر در زمان افزایش جمعیت سگ های ولگرد و موارد هار گزیدگی
پیام های بهداشتی:
- هاری یک بیماری کشنده اما قابل پیشگیری است.
- مهم ترین راه انتقال بیماری هاری، گازگرفتگی و خراش توسط پستانداران است.
- تمام موارد حیوان گزیدگی را بایستی مشکوک به هاری تلقی نمود.
- در صورت وجود هرگونه زخم و یا حتی خراش جزئی توسط حیوانات اهلی و وحشی بایستی سریعا به نزدیک ترین مرکز بهداشتی و درمانی مراجعه نمایید.
- شست و شوی محل زخم با آب و صابون به مدت ١۵ الی ٢۰ دقیقه بلافاصله بعد از گزش توسط حیوانات و قبل از مراجعه به مرکز درمانی بهترین و ساده ترین راه پیشگیری از بیماری هاری است.
- نگهداری سگ و گربه و سایر حیوانات فاقد شناسنامه بهداشتی در محل سکونت خطر گزش و ابتلا به بیماری هاری را افزایش می دهد.
- جهت پیشگیری از ابتلا به هاری بلافاصله پس از مجروح شدن توسط حیوانات به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه نمایید.
- یکی از راه های مهم پیشگیری از بیماری هاری نزدیک نشدن و بازی نکردن با حیوانات (سگ و گربه) می باشد.
- آیا می دانید: دویدن در مقابل سگ باعث حمله حیوان و گازگرفتگی انسان و ابتلا به بیماری هاری می شود.
- با واکسیناسیون به موقع دام ها علیه بیماری تب مالت و مصرف فراورده های دامی پاستوریزه و از بین بردن دام های مبتلا به تب مالت از ابتلاء خود و افراد جامعه به بیماری تب مالت جلوگیری کنیم.
- در صورت گزش توسط حیوانات اهلی یا وحشی بلافاصله محل زخم را با آب و صابون شستشو داده و فورا برای دریافت واکسن ضد هاری اقدام نمایید.
- واکسیناسیون دام ها توسط مامورین دامپزشکی از ابتلاء حیوان به بیماری تب مالت جلوگیری می کند.
- ابتلاء به هاری مساوی است با مرگ حتمی.
- بیماری هاری درمان ندارد و فقط با واکسیناسیون قابل پیشگیری است.
- کلیه موارد حیوان گزیدگی بایستی در اسرع وقت تحت درمان ضد هاری قرار گیرد.
- آگاهی بهترین راه مقابله با هاری
- با تلاش همگانی به سوی ریشه کنی هاری برویم.
- آگاه سازی و مشارکت جامع کلید موفقیت در رسیدن به هدف ریشه کنی هاری است.
- بعد از گزش و بروز علائم بیماری هاری مرگ انسان قطعی بوده و قابل درمان نمی باشد.
- با شست و شوی فوری زخم با آب و صابون و واکسیناسیون هاری از مرگ فرد حیوان گزیده جلوگیری نمائیم.
- در صورت بروز حیوان گزیدگی از واکسیناسیون هاری غافل نشویم.
- با اتلاف سگ های ولگرد، رعایت اصول ایمنی توسط صاحب آن سگ های خانگی درصد قابل ملاحظه ای از حیوان گزیدگی کاهش می یابد.
- در صورت تغییر در رفتار حیوان (پرخاشگری، گوشه گیری و یا اشکال در بلع) از معاینه حیوان خودداری نموده و مورد را به دامپزشکی گزارش دهید.
- بر اساس ماده ۶٨٩ مجازات اسلامی هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی (مانند سگ گزیدگی) شناخته شود و باعث صدمه یا مرگ فرد حیوان گزیده شود، صاحب حیوان علاوه بر مجازات حبس به پرداخت دیه و قصاص نیز محکوم خواهد شد.
- شست و شوی فوری زخم با آب و صابون بیشتر از ۵۰% در پیشگیری از بیماری هاری موثر است.
- هرگونه حیوان گزیدگی رامشکوک به هاری تلقی نمایید مگر خلاف آن ثابت شود.
- هاری یک بیماری کشنده اما قابل پیشگیری است.
- مهم ترین راه انتقال هاری، گازگرفتگی و خراش توسط پستانداران است.
- تمامی موارد حیوان گزیدگی را بایستی مشکوک به هاری تلقی نمود.
- هاری پیشگیری دارد اما درمان ندارد.
- هرگونه حیوان گزیدگی را می توان با مراجعه فوری جهت تلقیح واکسن و سرم از ابتلا به بیماری هاری نجات داد.
رسانه های آموزشی:
