فهرست مندرجات
- مقدمه
- چه عواملی باعث گرمازدگی می شود؟
- علائم و نشانه های گرمازدگی
- درمان گرمازدگی
- پیشگیری از گرمازدگی
- پیام های بهداشتی
- رسانه های آموزشی
مقدمه
در حالت معمول مکانیسم تنظیم حرارت بدن به خوبی کار می کند و فرد می تواند تغییرات قابل توجه دما را تحمل نماید. زمانی که فرد تحت تاثیر گرمای زیادی قرار می‌گیرد و همچنین به دلیل شرایط محیط دفع گرمای بدن امکانپذیر نباشد دمای بدن افزایش یافته و بیماری ظاهر می‌شود. در این شرایط دمای بدن به بالای 4/38 درجه سانتی گراد می رسد.
این حالت در نتیجه قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید به مدت طولانی، بیش از حد و به طور کنترل نشده و در صورتی که فرد برای کاهش دمای بدن به اندازه کافی عرق نکند، بروز می‌کند. به گفته متخصصان، افراد کهنسال، نوزادان و نیز افرادی که نوع خاصی از داروها را مصرف می‌کنند، بیشتر مستعد ابتلا به گرمازدگی هستند.
در واقع عدم توانایی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درونی بدن به حدود 40 درجه سانتی گراد (در اثر گرمای هوا یا فعالیت شدید بدنی در هوای گرم) باعث ایجاد گرما زدگی می شود.
گرمازدگی به سرعت بروز می‌کند و در صورت بروز کردن، نیاز به درمان فوری دارد تا آسیبی متوجه فرد گرمازده نشود.
گرمازدگی یک بیماری جدی و یک فوریت پزشکی است.
چه عواملی باعث گرمازدگی می‌شود؟
در بدن انسان به میزان بسیار زیادی حرارت داخلی تولید می‌شود که بدن به طور طبیعی با عرق کردن و خارج کردن دمای اضافی از راه پوست، خود را خنک نگاه می دارد.
اما در برخی شرایط خاص مانند دمای بسیار بالا، رطوبت بالا و یا فعالیت شدید در زیر آفتاب داغ، این سیستم خنک کننده ممکن است درست عمل نکند و اجازه دهد که گرما تا حد خطرناک و آسیب‌رسانی در بدن بالا برود.
اگر فردی آب بدنش را از دست بدهد (دهیدراتاسیون) و همچنین به اندازه کافی نیز عرق نکند تا بدنش خنک شود، در این صورت دمای داخلی بدن افزایش پیدا کرده و گرمازدگی بروز می‌کند.
- فعالیت بدنی شدید در هوای گرم
- کم‌آبی بدن (دهیدراتاسیون)
- پوشیدن لباس‌های نامناسب
- قرار گرفتن در محیط بسته و گرم
- بیماری‌ها و داروهای خاص
علائم و نشانه‌های گرمازدگی
ممکن از در هنگام گرمازدگی علائم متفاوتی برای افراد مختلف بوجود آید، اما در مجموع شایعترین علائم گرمازدگی شامل سردرد، سرگیجه، عدم قدرت تمرکز و گیجی، خستگی، گرما و خشکی پوست (که قرمز می‌شود اما عرق نمی‌کند)، افزایش شدید حرارت بدن، از دست دادن هوشیاری، تند شدن ضربان قلب و حالت توهم است.
درمان گرمازدگی
گرمازدگی می‌تواند آسیب‌های دائمی را متوجه فرد گرمازده کرده و حتی می‌تواند موجب مرگ وی نیز شود، لذا درمان سریع آن بسیار حائز اهمیت است. برخی از اقدامات فوری اولیه برای کمک به فرد مبتلا که شما می‌توانید تا پیش از رسیدن ماموران اورژانس انجام دهید، عبارتند از:
- فرد را به یک فضای بسته و دور از تابش خورشید ببرید.
- لباس فرد را از بدنش خارج کرده و به آرامی پوست را با آب خنک مرطوب کنید و بیمار را باد بزنید تا بدنش برای عرق کردن تحریک شود.
- روی کشاله‌های ران و زیر بغل فرد کیسه‌های یخ بگذارید.
- فرد را در یک اتاق خنک بخوابانید و پاهای وی را کمی بالا از بدنش قرار دهید. همچنین علاوه بر موارد بالا، اغلب در این وضعیت مصرف مایعات وریدی برای جبران مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته ضروری است.
- عموما استراحت در رختخواب توصیه می‌شود و ممکن است دمای بدن تا هفته‌ها پس از گرمازدگی به طور غیر طبیعی کاهش یا افزایش پیدا کند.
پیشگیری از گرمازدگی
- در طول انجام فعالیت‌های شدید در خارج از منزل بویژه در روزهای گرم مقادیر زیادی مایعات بنوشید. آب و نوشیدنی‌های ورزشی بهترین انتخاب هستند. از نوشیدن چای، قهوه، سودا و الکل خودداری کنید چرا که این مایعات می‌توانند به از دست رفتن آب بدن کمک کنند.
- لباس‌های سبک با بافت ریز و رنگ روشن بپوشید.
- انجام فعالیت‌های شدید و ورزشی را به ساعت‌های خنک‌تر در طول روز موکول کنید.
- از بدن خود با استفاده از کلاه و عینک آفتابی و نیز یک چتر آفتابی، در برابر نور خورشید حفاظت کنید.
- در صورتی که می‌خواهید در محیط بیرون باشید، ساعات بیرون ماندن را به تدریج اضافه کنید تا بدنتان به هوای بیرون عادت کند.
- مکرر مایعات بنوشید و از بالا رفتن حرارت بدن با استفاده از اسپری مرطوب کننده جلوگیری کنید.
- سعی کنید تا جایی که امکان دارد در روزهای بسیار داغ و مرطوب بیشتر ساعات روز را در فضای بسته باشید.
پیام های بهداشتی
رسانه های آموزشی
