فهرست مندرجات
پای دیابتی:
دیابت می تواند به اعصاب پاهای شما آسیب برساند و باعث از دست دادن حس در پاهای شما شود. همچنین دیابت می تواند باعث کاهش خون رسانی به پاهای شما شود. این بدان معناست که ممکن است متوجه درد یا زخمی شدن پای خود نشوید و آسیب های پا نیز بهبود نمی یابند. این مساله می تواند یاعث ایجاد زخم و عفونت در پای شما شود و گاهی اوقات ممکن است در موارد جدی منجر به قطع عضو شود.
بزرگسالان مبتلا به دیابت باید هر سال پای خود را توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی بررسی کنند.
مهم است که در صورت مشاهده هر گونه مشکلی در پاهای خود، در اسرع وقت به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کنید.
اگر دیابت دارید باید به دقت قند خون خود را کنترل کنید.
چگونه از بروز پای دیابتی پیشگیری کنیم؟
پای دیابتی شایع ترین دلیل بستری شدن دیابتی ها در بیمارستان است. پای دیابتی ها (به خاطر آسیب عروق زیر پا) راحت تر از بقیه زخم می شود و از طرف دیگر (به خاطر آسیب عصب های پا) بیمار رخم را حس نمی کند و موقعی متوجه می شود که عفونت، زخم را فراگرفته است. از طرف دیگر، دیابت، سیستم ایمنی را هم تضعیف می کند تا عفونت در کنار بدن بی دفاع، زودتر به گسترش زخم و در نهایت قطع عضو منجر می شود. برای همین، پزشکان به بیماران دیابتی توصیه می کنند از پاهای خود خیلی مراقبت کنند. برای جلوگیری از بوجود آمدن پای دیابتی، 11 توصیه زیر را جدی بگیرید:
- هر روز بعد از فعالیت روزانه یا ورزش، خودتان پاهایتان را معاینه کنید و به دنبال زخم، قرمزی، تاول و خراشیدگی باشید. از آینه کمک بگیرید یا از کسی بخواهید اازین کار را برایتان انجام دهد.
- هر روز بعد از فعالیت روزانه یا ورزش، پایتان را با آب ولرم و صابون معمولی بشویید. از صابون های قوی استفاده نکنید چون این صابون ها ممکن است باعث آسیب پوست پایتان شوند.
- پاهایتان را خوب خشک کنید؛ مخصوصا خشک بودن بین انگشتان پا خیلی مهم است چون عفونت در جای مرطوب بیشتر بوجود می آید.
- بعد از شستشو و استحمام، پوست دست و پایتان را با یک لوسیون نرمال یا روغن معمولی چرب کنید اما توجه داشته باشید بین انگشتان تان به هیچ وجه چرب نشود.
- پاای شما به غیر از معاینه توسط خودتان، باید توسط یک پزشک هم حداقل سالی دوبار معاینه شود؛ تا هم اعصاب آن معاینه شوند، هم آسیب هایی که شما متوجه نشده اید.
- ناخن ها را صاف بگیرید تا گوشه هایش داخل گوشت نرود. قبل از ناخن گرفتن همیشه انگشتان را در آب ولرم بگذارید تا ناخن هایتان نرم شوند.
- اگر دچار مشکلاتی مثل پنیه، میخچه، قوزک اضافه، انحراف انگشت یا ناخن های فرورفته هستید، حتما با پزشک برای برطرف کردن آن ها مشورت کنید. به هیچ وجه خودتان با درمان های خانگی سعی در درمان آنها نکنید.
- هر زخم، سوراخ، خراش، بریدگی یا دردی در پایتان را حتما به پزشک اطلاع دهید و هرگز سیگار نکشید، چون سیگار باعث کاهش گردش خون در انتهای اندام ها می شود.
- همیشه کفش بپوشید؛ مخصوصا اگر قدرت بینایی تان هم افت کرده و حس پاهایتان را از دست داده اید.
- این جمله را «این کفش را بپوشید، بعدا جا باز می کند» اگر هم در مورد بقیه درست باشد، درباره شما صادق نیست. کفش شما باید کاملا متناسب پایتان باشد، نه تنگ نه گشاد؛ راحت راحت. کفش تنگ قبل از آنکه به جا باز کردن برسد، ممکن است باعث قطع شدن پایتان شود.
- حتی در اتاق هم پابرهنه راه نروید. یک خار کوچک داخل فرش، تکه نان خشک شده و هرچیز دیگری می تواند خیلی آسان باعث زخم شدن پایتان شود.
خدماتی که در مراکز خدمات جامع سلامت به مبتلایان به دیابت ارائه می شود
چنانچه یک فرد دیابتی به مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه نماید، در ابتدا توسط مراقب سلامت فرم خطرسنجی برای شما تکمیل می شود (اگر تاکنون به مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه نکرده اید، در ابتدا برای شما پرونده سلامت تشکیل می شود). اگر نتیجه آزمایش جدید خود را به همراه داشته باشید، به پزشک مرکز خدمات جامع سلامت معرفی شده و توسط پزشک با ویزیت رایگان معاینه می شوید. اگر بیماری دیابت شما توسط پزشک تایید شود، در صورت لزوم به سطح دو (پزشک متخصص) ارجاع داده می شوید؛ در این حالت وضعیت بیماری شما و داروهای مصرفی شما برای پیگیری ها و راهنمایی های بعدی، در سامانه پرونده الکترونیک ثبت خواهد شد. افراد مبتلا به دیابت باید هر سه ماه یکبار توسط پزشک معاینه و ویزیت شوند (ویزیت این بیماران در مراکز خدمات جامع سلامت به صورت رایگان انجام می شود).
آزمایش FBS برای افراد مشکوک به دیابت یا مبتلایان به دیابت به صورت رایگان در آزمایشگاه های وابسته به معاونت بهداشت انجام می شود. در حال حاضر امکان انجام آزمایش هموگلوبین A١C در آزمایشگاه های وابسته به معاونت بهداشت به صورت رایگان وجود ندارد. اما آزمایش هموگلوبین A١C به صورت رایگان برای افراد تحت پوشش پزشک خانواده روستایی انجام می شود.
اگر سن شما بیشتر از ٣۰ سال باشد، آزمایش FBS برای اندازه گیری میزان قند خون شما به صورت رایگان در مراکز خدمات جامع سلامت انجام می شود (آزمایش کلسترول خون نیز به صورت رایگان در مرکز خدمات جامع سلامت انجام می شود). در صورت وجود مشکل در نتایج آزمایش شما، به صورت رایگان توسط پزشک مرکز خدمات جامع سلامت ویزیت خواهید شد.
رسانه های آموزشی:
