مدیر گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: شیوع کووید-۱۹ به عنوان مشکل بزرگی که تمام دنیا را درگیر کرده، اهمیت سواد سلامت در جامعه را بیش از پیش نمایان نموده است.
دکتر نوشین پیمان در گفت‌وگو با خبرنگار وب دا، خاطر نشان کرد: در یک دهه اخیر، سواد سلامت به علت داشتن نقش حیاتی در ارتقای سلامت جامعه، به عنوان وسیله‌ای برای بهبود پیامدهای سلامت و کاهش نابرابری در سلامت مورد توجه فزاینده قرار گرفته است.
مدیر گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت در خصوص تعریف سواد سلامت، گفت: سـواد سلامت عبـارت اسـت از مهارت‌هـای شـناختی و اجتماعـی کـه تعییـن‌کننـده انگیـزه و توانایـی افـراد در دسـتیابی، درک و بــه‌کارگیــری اطلاعات بــه روشــی کــه ســبب حفــظ و ارتقـاء سلامت آن‌هـا گـردد.
دکتر پیمان با بیان اینکه سواد سلامت به‌دليل ايفاي نقش مهم بر نحوه تصميم‌گيري اشخاص در زمينه‌هاي مرتبط با سلامت، ارتقاي سطح سلامت جامعه و بالا بردن کيفيت ارائه خدمات بهداشتي درماني، مورد توجه سياستگذاران قرار گرفته است، تصریح کرد: بنابراين سنجش ميزان سواد سلامت مي‌تواند امري مفيد و به عبارتي ضروري در اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از بیماری‌های عفونی باشد و با توجه به ابعاد مختلف سواد سلامت، هر فرد به ۴نوع شایستگی (توانایی جستجو، یافتن و کسب اطلاعات سلامت)، (درک به معنی توانایی ادراک اطلاعات سلامتی در دسترس)، (ارزیابی به معنی تفسیر، فیلتر کردن، قضاوت و ارزیابی اطلاعات سلامت در دسترس) و (به‌کارگیری به معنی توانایی ایجاد ارتباط و استفاده از اطلاعات لازم جهت اخذ تصمیمات منجر به حفظ و بهبود سلامت) احتیاج دارد.
وی با بیان اینکه مطالعات مختلف نشان داده است بین سطح سواد سلامت پایین با پیــــامدهای منفی بهداشتی مانند رفتارهای پیشگیرانه کمتر، بســـتری‌شدن بیشتر و هزینه‌های بالاتر بهداشتی ارتباط وجود دارد، تأکید کرد: انستیتو پزشکی آمریکا در گزارش اولیه خود در خصوص سواد سلامت اعلام می‌کند که دانش، مهارت‌ها و رفتارهای وابسته به سلامت در افراد بیمار به‌شدت تحت تأثیر زمینه فرهنگی، درخواست‌های سیستم سلامت و فرصت‌های قبلی یادگیری قرار دارد.
مدیر گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت اضافه کرد: در گزارش مذکور، سواد سلامت محدود به عنوان مشکل بیمار و نیز چالشی برای تأمین‌کنندگان مراقبت‌های بهداشتی درمانی و سیستم سلامت مطرح شده که باید بر آن فائق شوند و به‌طور موثرتری با بیماران ارتباط برقرار کنند.
دکتر پیمان با ذکر این نکته که در حال حاضر نیز بیماری کرونا به عنوان مشکل بزرگی که تمام دنیا را درگیر کرده، اهمیت سواد سلامت در جامعه را بیش از پیش نمایان کرده است، گفت: شواهد اولیه نشان می‌دهد ویروس جدید کرونا (COVID-۱۹) هم همانند سایر انواع ویروس‌ها از طریق تماس نزدیک با افراد آلوده و هنگام عطسه یا سرفه فرد آلوده انتقال پیدا می‌کند، که به‌کارگیری رفتارهای پیشگیری‌کننده در کنترل این بیماری باید مهم تلقی گردد؛ اما متأسفانه با وجود تذکر مداوم مسئولان مربوطه و رسانه‌ها و متخصصان، برخی شهروندان نسبت به منزل ماندن، شست‌وشوی مداوم دست‌ها، رعایت نکات بهداشتی توصیه‌شده و حتی سفر نرفتن بی‌توجهی ازخود نشان می‌دهند.
وی افزود: طبق تخمین‌های اولیه محققان سازمان بهداشت جهانی، هر فرد مبتلا به کرونا به‌طور متوسط بین ۱٫۴ تا ۲٫۵ نفر دیگر را آلوده می‌کند و طبق تخمین تیم‌های تحقیقات دیگر نیز هر فرد بیمار به‌طور میانگین ۲ تا ۳ نفر دیگر را آلوده می‌کند.
مدیر گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت با بیان اینکه سطح سواد سلامت افراد و به‌کارگیری رفتارهای پیشگیری‌کننده در این مرحله از بیماری می‌تواند مهم‌ترین اقدام در خصوص کنترل بیماری کرونا باشد، ادامه داد: بـر همیـن اسـاس سـازمان بهداشـت جهانـی در گزارشـی، سـواد سلامت را بـه عنـوان یکـی از بزرگتریـن تعییـن‌کننده‌هــای امــر سلامت معرفــی نمــوده اســت؛ همچنیــن بــه کشــورهای جهــان توصیــه کــرده کــه انجمنــی متشــکل از تمامــی افــراد متأثــر در ایــن امــر جهــت پایــش و هماهنگــی فعالیت‌هــای راهبــردی، در خصــوص ارتقــاء ســطح ســواد سلامت در جوامــع مختلـف ایجـاد شـود.
دکتر پیمان خاطرنشان کرد: سواد سلامت مقوله‌ای از جنبه‌های ارزیابی جامعه است که میزان آن و عوامل موثر بر آن می‌تواند به عنوان ابزاری قابل اعتماد در اختیار برنامه‌ریزان و متولیان امر سلامت قرار بگیرد.