خانواده کوروناويروس ها به عنوان يکي از علل مهم سرماخوردگي چندان در نزد جامعه بهداشت و درمان جهان جدي تلقي نمي شدند تا اينکه در سال 2002 کوروناويروس سارس (SARS) به عنوان يک گونه جديد کوروناويروسي از خفاش به گربه چيني منتقل شد و از آن به انسان انتقال يافت و باعث بيماري تنفسي شديد با 10 درصد کشندگي گرديد. در تابستان 2003 اين ويروس بطور کلي ناپديد شد.
سال 2012 کوروناويروس جديدي از طريق شترهاي عربستان به انسان منتقل شد که مرس (MERS) نام گرفت. اين کوروناويروس با کشندگي حدود 30درصد 7 سال است که همچنان در عربستان و کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس و پاکستان وجود دارد.
در دسامبر 2019 طغيان بيماري حاد تنفسي با کوروناويروس ديگري در شهر ووهان چين شروع شد. در حال حاضر ويروس عامل اين بيماري را به اختصار nCoV- 2019 نامگذاري موقت نموده اند تا اطلاعات بيشتر به دست بيايد. علي رغم سرعت انتشار بالاي اين بيماري درصد کشندگي کمتري نسبت به گونه هاي قبلي دارد (حدود 2.5درصد).
اين بيماري هم يک بيماري قابل انتقال از حيوان به انسان است، اما هنوز راه هاي انتقال، مخازن حيواني و علائم دقيق باليني آن مشخص نشده است و نياز به مطالعات بيشتر دارد.
ویروس جدید کوروناچگونه منتشر میشود؟
احتمالاً ویروس در ابتدا از یک منبع حیوانی در چین منتقل شده باشد، ولی هم اکنون انتقال آن بصورت انسان به انسان از طریق قطرات آلوده هنگام سرفه و عطسه صورت می‌گیرد.
علائم و عوارض بیماری کوروناویروس جدید ۲۰۱۹ چیست؟
پاسخ: علائمی که تاکنون در خصوص این بیماری گزارش شده شامل بیماری تنفسی خفیف تا شدید مشابه علایم سرماخوردگی است. علائم اصلی بیماری تنفسی خفیف تب و سرفه است و در فرم شدید بیماری علاوه بر تب و سرفه، دشواری تنفس،تنگی نفس مشابه ذات الریه نیز دیده میشود.
چگونه خود را در برابر این ویروس محافظت کنیم؟
پاسخ: در حال حاضر بهترین راه پیشگیری، استفاده از ماسک، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و اجتناب از حضور در تجمعات می باشد. توصیه میشود که مردم همواره موازین پیشگیری از انتشار بیماری‌های تنفسی را رعایت کنند:
- شستشوی مکرر و صحیح دست‌ها با آب و صابون به مدت حدلقل 20 ثانیه به خصوص بعد از رفتن به دستشویی، پیش از غذا خوردن، بعد از تمیز کردن بینی، عطسه و سرفه در درون دست‌ها.
- اگر آب و صابون براحتی در دسترس نیست، از محلول‌های برپایه الکلی ضد عفونی دست استفاده کنید. البته اگر دست‌ها بوضوح کثیف هستند، همواره از آب و صابون استفاده نمائید.
- از تماس دست‌های شسته نشده با چشم ها، بینی و دهان خودداری کنید.
- از تماس نزدیک با افرادی که علائم سرماخوردگی دارند، خودداری نمائید( حفظ فاصله حداقل ۱ - ۲ متر)، خودداری از روبوسی، در آغوش گرفتن و دست دادن.
- در صورت داشتن علائم سرماخوردگی در منزل استراحت کنید.
- هنگام عطسه و سرفه، دهان و بینی خود را با هر وسیله ممکن بپوشانید) دستمال کاغذی، آستین لباس یا ماسک جراحی معمولی ؛این عمل مانع پرتاب قطرات آلوده برروی صورت سایر افراد یا سطوح و آلودگی آن‌ها میشود و چرخه انتقال بیماری را قطع میکند. بعد از استفاده از ماسک یا دستمال آن‌ها را در کیسه نایلون انداخته، درب کیسه را گره زده و در سطل زباله بیندازید.
- سطوح و اشیایی را که در معرض تماس مکرر با دست‌ها هستند( مانند دستگیره‌ها ) را با استفاده از اسپری‌ها یا پارچه‌های آغشته به مواد ضدعفونی کننده) برای سطوح مقاوم وایتکس و برای سطوح حساس الکل ۷۰ درجه بصورت مکرر تمیز و ضدعفونی کنید.
درمان این بیماری چیست؟
پاسخ: در حال حاضر هیچ نوع داروی ضد ویروس اختصاصی برای کوروناویروس جدید ۲۰۱۹ وجود ندارد. با توجه به آنکه در حال حاضر از هر ده بیمار مبتلا نه نفر دچار علائم خفیف در حد سرماخوردگی میشوند عمدتاً تب و سرفه بعنوان علائم اصلی باضافه علائم فرعی نظیر آبریزش، سردرد، احساس خستگی یا کوفتگی افرادی که مبتلا به این بیماری شده اند باید از درمان‌های حمایتی و علامتی استفاده کنند، استراحت در منزل، مصرف مایعات فراوان نظیر سوپ و آب مرکبات، و مسکن‌های تب بر در موارد شدید بیماری که نیاز به بیمارستان دارند علاوه بر تب و سرفه علائم دشواری تنفس نظیر تنگی نفس نیز به علائم اضافه میشود (درمان‌ها توسط کادر درمانی در بیمارستان انجام میشود.
افرادی که فکر میکنند با بیماران مبتلا به کوروناویروس تماس نزدیک داشته اند، در حال حاضر منظور از بیمار، افراد دچار علائم سرماخوردگی است که در دو هفته گذشته به چین مسافرت داشته اند، لازمست فوراً به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی یا پزشک مراجعه کنند.
پیش از ویزیت پزشک، ترجیحاً با ایشان تماس بگیرید
اگر وقت ملاقات پزشک دارید، ایشان را از احتمال ابتلاء خود به کوروناویروس جدید مطع نمائید. این موضوع به پزشک یا همکاران وی کمک میکند اقدامات احتیاطی لازم برای ممانعت از تماس نزدیک شما با سایر بیماران و پرسنل را فراهم نمایند، مثلاً اتاق انتظار ویژه برای شما فراهم گردد و کادر درمانی را از اتخاذ موازین احتیاطی لازم مطلع کنند.
یک ماسک معمولی ترجیحاً ماسک یکبار مصرف بپوشید
زمانی که سایرین اطراف شما هستند مثلاً در صورت استفاده از وسیله نقلیه عمومی یا تاکسی و همچنین پیش از ورود به مرکز بهداشتی درمانی یا مطب پزشک، توصیه میشود یک ماسک جراحی بپوشید. اگر پوشیدن ماسک جراحی برای شما دشوار است؛ مثلاً در صورتی که تنفس را برایتان دشوار میکند، توصیه میشود افرادی که با شما زندگی میکنند در اتاق دیگری باشند و زمانی که وارد اتاق خصوصی شما میشوند از ماسک استفاده کنند.
هنگام عطسه و سرفه، دهان و بینی خود را بپوشانید
برای این کار از یک دستمال کاغذی استفاده کنید. پس از استفاده، دستمال کاغذی را در یک سطل زباله حاوی کیسه زباله ترجیحاً پدال دار بیندازید. سپس دست‌های خود را با آب و صابون بشوئید حداقل ۳۰ ثانیه اگر آب و صابون در دسترس نیست، فوراً دست‌های خود را با محلول‌های ضد عفونی دست حاوی الکل ۷۰ درجه تمیز کنید به نحوی که تمام سطوح دست به محلول آغشته شود و تا خشک شدن کامل دست‌ها آن‌ها را به همدیگر بمالید. اگر دست‌ها بطور واضح کثیف هستند ترجیحاً از آب و صابون استفاده کنید.
دیگران از استفاده از وسایل خصوصی شما خودداری نمایند
از ظروف غذاخوری، وسایل غاخوری، لیوان، فنجان، حوله، تخت مورد استفاده توسط سایر افراد منزل) خوابگاه (استفاده نکنید. بعد از استفاده از این وسایل، توصیه میشود آن‌ها را بدقت با مواد شوینده و آب بشوئید.
علائم بیماری خود را تحت نظر بگیرید
اگر علائم شما در حال بدتر شدن است، مثلاً علائم دشواری تنفس نظیر تنگی نفس به علائم تب و سرفه اضافه شده است، فوراً به پزشک مراجعه کنید. مجدداً قبل از ویزیت پزشک وی را از ابتلاء یا تحت نظر بودن با شک کروناویروس جدید ۲۰۱۹ مطلع نمائید. قبل از وارد شدن به مرکز بهداشتی درمانی یا مطب، یک ماسک جراحی بپوشید. این اقدامات به ارائه کنندگان خدمات درمانی کمک میکند تا از ابتلاء یا تماس نزدیک سایر بیماران با شما پیشگیری نمایند. پزشک وظیفه دارد در این مواقع مرکز بهداشت شهرستان/استان را با تلفن مطلع نماید. گزارشدهی تلفنی بیمارانی که تحت نظر مرکز بهداشت یا خودمراقبتی قرار گرفته اند باید در پیگیری روند علائم خود بطور دقیق در تماس‌های تلفنی مرکز بهداشت یا حین مراجعه کارشناسان بهداشتی درمانی همکاری نمایند.
خاتمه جداسازی اختیاری در منزل
بیمارانی که ابتلاء آن‌ها به کوروناویروس جدید ۲۰۱۹ قطعی شده است باید در منزل بمانند تا زمانی که خطر انتقال به سایر افراد کاهش یابد. تصمیم به خاتمه دوره اقامت در منزل بصورت موردی و مشورت با مرکز بهداشت شهرستان/استان اتخاذ میگردد. اطلاعات فعلی در خصوص این بیماری جدید محدود است بنابراین جداسازی و اقامت اختیاری در منزل یک اقدام احتیاطی حاصله از تجربیات ناشی از کنترل همه گیری کوروناویروس‌های قبلی مثل MERS و SARS است.