بسیج اطلاع رسانی سلامت

بارداری و تشخیص آن

معجزه بارداری در برگیرنده میلیون‌ها بازیگر است. اما بیشتر آن میلیون‌ها بازیگر وقت خود را هدر می‌دهند چون شما در هر ماه فقط یه تخمک آزاد می‌کنید؛ ولی همسرتان در هر رابطه زناشویی از 100 تا 300 میلیون اسپرم آزاد می‌کند و همگی چشمشان به نفر برنده است چون فقط یکی از اسپرم‌ها در این مبارزه تاج پیروزی را بر سر می‌گذارد تا زمانی که لقاح تمام شود و در این کشمکش خطرات زیادی در مسیر دستگاه تناسلی در هر گوشه در کمین است که ممکن است موجب شود لقاح صورت نگیرد.

متخصصان اولین روز از آخرین قاعدگی را شروع حاملگی در نظر می‌گیرند، اما سن جنینی از زمان لقاح است که معمولا دو هفته بعد از اولین روز قاعدگی می باشد. در حقیقت از زمان لقاح جنین شروع به رشد می کند و از همان زمان سن جنین شروع می شود. اما برای سهولت در محاسبات سن حاملگی، اولین روز آخرین قاعدگی را شروع بارداری در نظر می‌گیریم.

بارداری و تشخیص آن

معجزه بارداری در برگیرنده میلیون‌ها بازیگر است. اما بیشتر آن میلیون‌ها بازیگر وقت خود را هدر می‌دهند چون شما در هر ماه فقط یه تخمک آزاد می‌کنید؛ ولی همسرتان در هر رابطه زناشویی از 100 تا 300 میلیون اسپرم آزاد می‌کند و همگی چشمشان به نفر برنده است چون فقط یکی از اسپرم‌ها در این مبارزه تاج پیروزی را بر سر می‌گذارد تا زمانی که لقاح تمام شود و در این کشمکش خطرات زیادی در مسیر دستگاه تناسلی در هر گوشه در کمین است که ممکن است موجب شود لقاح صورت نگیرد.

متخصصان اولین روز از آخرین قاعدگی را شروع حاملگی در نظر می‌گیرند، اما سن جنینی از زمان لقاح است که معمولا دو هفته بعد از اولین روز قاعدگی می باشد. در حقیقت از زمان لقاح جنین شروع به رشد می کند و از همان زمان سن جنین شروع می شود. اما برای سهولت در محاسبات سن حاملگی، اولین روز آخرین قاعدگی را شروع بارداری در نظر می‌گیریم.

بهترین روش محاسبه سن بارداری چیست؟

برای محاسبه سن بارداری، رایج‌ترین روش استفاده از تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) است که بارداری را از این تاریخ محاسبه می‌کنند. این روش برای افرادی که دوره‌های منظم دارند، دقیق است. اگر دوره‌های قاعدگی نامنظم باشد یا تاریخ دقیق قاعدگی مشخص نباشد، سونوگرافی اولیه که معمولاً بین هفته‌های 6 تا 12 بارداری انجام می‌شود، بهترین و دقیق‌ترین روش است. سونوگرافی با اندازه‌گیری جنین، سن بارداری را تخمین می‌زند.

اولین علائم حاملگی چیست؟

متوقف شدن قاعدگی معمولاً از اولین علائم بارداری است اما راه قابل اطمینانی برای تشخیص حاملگی نیست. بسیاری از خانم ها از تست‌های بارداری خانگی (بیبی چک) برای تشخیص بارداری استفاده می‌کنند.

 البته این تست‌ها زمانی دقیق هستند که حداقل یک هفته پس از آخرین قاعدگی استفاده شوند و انواع مختلفی دارند:

  • بیبی چک نواری

یکی از رایج‌ترین مدل‌های بیبی چک موجود در بازار که در قسمت انتهای آن یک ظرف یک سانتی‌متری وجود دارد. شما باید چند قطره ادرار در این محفظه بریزید و سپس ظرف را به دستگاه وصل کنید. بعد 2 تا 10 دقیقه نتیجه تست مشخص می‌شود.

  • بیبی چک مستقیم

بیبی چک مستقیم نوع دیگری از تست‌های سریع بارداری است که باید مستقیماً روی آن ادرار کنید تا نتیجه تست بعد از 2 تا 10 دقیقه مشخص شود.

  • بیبی چک قطره چکانی

در سومین نوع بیبی چک که به آن قطره چکانی گفته می‌شود، باید با استفاده از قطره چکان مقداری ادرار روی حفره مشخص آن بریزید و چند دقیقه صبر کنید تا نتیجه مشخص شود.

زمان استفاده از بیبی چک: صبح یا شب کدام بهتر است؟

باید گفت که  بهترین زمان استفاده از بیبی چک صبح‌‌ها و در اولین ادرار روز است؛ زیرا میزان هورمون بارداری در اولین ساعات روز بیشتر از هر زمان دیگری است. در این شرایط حداقل چهار ساعت از زمان آخرین ادرار گذشته است و غلظت کافی هورمون در ادرار یافت می‌شود.

نتیجه مثبت بیبی چک معمولاً در کمتر از یک دقیقه با مشاهده دو نوار رنگی مشخص می‌شود. هرچقدر مقدار هورمون بارداری بیشتر باشد، رنگ نوارها پررنگ‌تر خواهد بود. اگر تست با حروف مشخص شود نتیجه مثبت با مشاهده دو خط قرمز با حروف C و T تعیین می‌شود.

اگر بعد از تست تنها یک نوار مشخص شود و مدت زمان تست بیشتر از 10 دقیقه طول بکشد، نشان دهنده عدم‌بارداری است. تست منفی روی بیبی چک‌هایی که دارای حروف هستند، با پررنگ شدن قسمت C و کم رنگ شدن قسمت T تعیین می‌شود.

یکی دیگر از انواع نتیجه تست‌های سریع بارداری، نتیجه مشکوک است. این نتیجه زمانی اتفاق می‌افتد که در فاصله بین 5 تا 10 دقیقه دو نوار رنگی مشاهده شود. اگر تنها نوار T نیز رنگی شود، نتیجه تست درست نیست و لازم است چند روز بعد دوباره تکرار شود.

 اگر تست زودتر از ۷ روز انجام شود، ممکن است نتیجه کاذب به دست آید.
اگر تست مثبت باشد احتمال بارداری زیاد است اما اگر تست منفی باشد، احتمال اشتباه بودن وجود دارد.

افراد سیگاری و اشخاصی که سوء مصرف مواد‌مخدر و افیونی دارند.

آیا مصرف دارو روی نتیجه تست بیبی چک مؤثر است؟

برخی از داروهای باروری حاوی هورمون بارداری هستند و می‌توانند روی نتیجه تست شما تأثیر بگذارند، اما داروهایی نظیر آنتی‌بیوتیک و قرص‌های ضدبارداری هیچ تأثیری بر نتیجه بیبی چک ندارند.

بهترین راه تشخیص قطعی بارداری چیست؟

 برای تشخیص قطعی بارداری آزمایش خون  بتا( آزمایش  Beta HCG ) یکی از بهترین راه‌هاست. این  آزمایش میزان نوعی هورمون خاص به نام گنادوتروپین(HCG) را در نمونه خون شما اندازه‌گیری می‌کند. هورمون HCG در زنان در دوران بارداری تولید می‌شود.

آزمایش HCG را می‌توان حدود ۱۰ روز پس از لقاح در خون تشخیص داد. 

معمولاً توصیه می‌شود که آزمایش را حداقل ۱-۲ هفته پس از تاریخ مورد انتظار قاعدگی انجام دهید.

  • نحوه تفسیر آزمایش HCG

میزان هورمون HCG در نمونه خون شما در مدت کوتاهی پس از انجام آزمایش مشخص می‌شود. میزان آن بر حسب میلی‌واحد در میلی‌لیتر(mIU/mL) در برگه آزمایش شما گزارش می‌شود. بر اساس میزان آن پزشک در مورد احتمال بارداری شما و همچنین مراحل رشد جنین قضاوت می‌کند. میزان نرمال HCG در زنانی که باردار نیستند کمتر از ۱۰(mIU/mL) است. موارد بیشتر از این می‌تواند نشانه بارداری در زنان باشد.

این آزمایش در طی ماههای بارداری نیز انجام می شود و در هر مرحله از بارداری این هورمون محدوده طبیعی ویژه خود را دارد که مقادیر بالاتر از آن می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی در بارداری باشد. همچنین در صورتی که عدم بارداری روشن شود پزشک برای تشخیص علت بالا بودن این هورمون، آزمایش‌های بیشتری تجویز می‌کند. برای تفسیر این آزمایش می توانید از ماما یا پزشک مرکز خدمات جامع سلامت کمک بگیرید.

اگر تاریخ آخرین پریود را به خاطر نیاورید یا پریودهای نامنظم داشته باشید باید چه کار کنید؟

اگر سیکل قاعدگی منظم و 28 روزه باشد محاسبه تاریخ زایمان آسان‌تر است. اگر سیکل پریود شما نامنظم است یعنی تاریخ آخرین روز پریودتان را نمی‌دانید و یا سیکل‌تان طولانی است ممکن است تاریخ دقیقی برای زایمان نتوان ارائه داد.

تغییرات شما طی هفته اول چگونه است؟

در زمان پریود، هنوز باردار نشده‌اید و لقاح اتفاق نیفتاده است. به همین دلیل، هورمون‌ها آزاد می‌شوند و دیواره ضخیم رحم که آماده بارداری بود، ریزش می‌کند و باعث خونریزی می‌شود.

اگر در هفته اول اقدام به بارداری کرده‌اید، علاوه بر انجام آزمایش‌های لازم، باید سبک زندگی سالمی داشته باشید. مادر سالم بهترین شرایط را برای داشتن نوزادی سالم فراهم می‌کند.

  • از سیگار کشیدن و مصرف الکل باید خودداری کرد. سیگار کشیدن طی بارداری با تولد زودرس و سقط جنین و مشکلات تنفسی در شش ماهه اول زندگی بچه مرتبط است.
  • فست فود و غذاهای آماده که دارای مواد نگهدارنده هستند را حذف کنید.
  • اگر هرگونه دارویی مصرف می‌کنید، برای اطمینان بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. برخی داروها منجر به عدم بارداری می‌شود.
  • توصیه می‌شود تغذیه سالم داشته باشید و حتما روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید بخورید؛ این کار چند ماه قبل از بارداری و تا ۱۲ هفته اول بارداری باید ادامه داشته باشد. فولیک اسید به جلوگیری از نقصهای لوله عصبی مثل اسپینا بیفیدا کمک میکند.
  • ورزش‌های هوازی مثل ایروبیک، شنا و پیاده‌روی سریع و همچنین تمرین‌های کششی و ورزشی با وزنه به شما کمک میکند در زمان بارداری متعادل بمانید و مشکلاتی مثل کمردرد و تهوع را کاهش دهید.

تغییرات شما طی هفته دوم چگونه است؟

در این زمان، یک تخمک درون کیسه‌ای به نام فولیکول داخل تخمدان آماده لقاح می‌شود. معمولاً فقط یک تخمک بالغ می‌شود و آزاد می‌گردد، اما اگر دوقلو بخواهید، دو تخمک بالغ می‌شوند و هر کدام توسط اسپرم جدا بارور می‌شوند. بدن هورمون محرک فولیکول را آزاد می‌کند که تخمک‌ها را برای لقاح آماده می‌کند. فولیکولی که بزرگتر شود، تخمک را آزاد می‌کند (تخمک‌گذاری) که معمولاً ۱۰ تا ۱۶ روز قبل از شروع پریود بعدی اتفاق می‌افتد، یعنی پایان هفته دوم یا سوم. پس از آزاد شدن تخمک، فولیکول تبدیل به جسم زرد می‌شود و هورمون‌های پروژسترون و استروژن ترشح می‌کند تا رحم برای نگهداری جنین آماده شود.

  • نزدیک تخمک‌گذاری رابطه جنسی بدون محافظت داشته باشید چون بهترین زمان برای بارداری است.
  • تخمک ۱۲ تا ۲۴ ساعت زنده می‌ماند، اما اسپرم می‌تواند تا ۷ روز در بدن زن زنده بماند؛ بنابراین چند روز قبل از تخمکگذاری هم امکان بارداری هست.
  • در زمان تخمک‌گذاری ترشحات واژن شفاف، رقیق و لغزنده می‌شود و ممکن است درد شکمی خفیف احساس کنید.
  • دمای بدن کمی بالا می‌رود.
  • اگر نمی‌دانید کی زمان تخمک‌گذاری است، بهتر است هر ۲ تا ۳ روز رابطه داشته باشید تا شانس بارداری افزایش یابد.

پدر خانواده چه کارهایی در این زمان می تواند انجام دهد؟

اگر همسر یک خانم باردار هستید، با نزدیکتر بودن به او می‌توانید این تجربه شیرین بارداری و تولد را بهتر با هم شریک شوید. بهتر است درباره مراحل بارداری اطلاعات داشته باشید تا بدانید در هر هفته چه تغییراتی برای مادر و نوزاد اتفاق می‌افتد.

اگر همسرتان مضطرب است، او را تشویق کنید. درباره احساساتش با شما صحبت کند. بعضی خانم‌ها بیشتر دوست دارند فقط شنیده شوند و ممکن است کمی زمان ببرد تا حرف بزنند. شما صبور باشید.

با حمایت و محبت شما، همسرتان احساس بهتری خواهد داشت و این باعث می‌شود رابطه‌تان پس از تولد نوزاد قوی‌تر شود. به خاطر داشته باشید که هورمون‌ها در این دوران حال او را تحت تاثیر قرار می‌دهند و رفتارهای غیرعادی طبیعی است. محبت و توجه شما بسیار به او کمک می‌کند.

چه خدماتی در مراکز خدمات جامع سلامت ارائه می شوند

چنانچه شما به مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه نماید مراقب سلامت با توجه به سن شما، فرم مراقبت گروه سنی را برای شما تکمیل می کند (اگر تاکنون به مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه نکرده اید، در ابتدا برای شما پرونده سلامت تشکیل می شود). در ابتدا توسط مراقب سلامت از شما شرح حال گرفته شده و سپس جهت تکمیل معاینات به ماما و پزشک مرکز ارجاع شده و برای شما درخواست آزمایش بارداری خواهد شد. در صورت تمایل می توانید این آزمایش را در آزمایشگاههای مرکز خدمات جامع سلامت با تعرفه دولتی انجام دهید. مراقب سلامت شما را در این زمینه راهنمایی خواهد کرد.

سپس با توجه به نتایج آزمایش، در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش بارداری، برای شما پرونده بارداری تشکیل خواهد شد. مراقبت هاي معمول بارداري طی 8 بار ملاقات در دو نیمه اول ودوم بارداري(2 ملاقات در نیمه اول و 6 ملاقات در نیمه دوم) به مادر ارايه می گردد. زمان ملاقات‌های معمول بارداري عبارتست از هفته 6 تا 10، هفته 16 تا 20، هفته 24 تا 30، هفته 31 تا 34، هفته 35 تا 37، هفته 38، هفته 39 و هفته 40 بارداري.
در صورت منفی بودن بارداری، پرونده پیش از بارداری برای شما تشکیل شده و آزمایشات چکاپ درخواست می گردد. هزینه این آزمایشات با تعرفه دولتی محاسبه می گردد.( در صورتی که در گروه سنی 30 سال به بالا قرار داشته باشید می توانید سالانه از خدمات رایگان چکاپ( شامل قندخون ناشتا و کلسترول) استفاده کنید).

پیام های آموزشی

رسانه های آموزشی

لینک های مفید