بسیج اطلاع رسانی سلامت

بازگشت به صفحه اصلی

فهرست مندرجات

عامل هپاتیت B چیست؟

هپاتیت B یک عفونت کبدی است که از طریق ویروسی از دسته اٌرتوهِپادنا ایجاد می‌شود و از طریق واکسن قابل پیشگیری است. این ویروس در محیط بیرون از بدن می‌تواند تا 7 روز زنده بماند.

بازگشت به بالای صفحه

راه های انتقال هپاتیت B

هپاتیت B عمدتا زمانی انتقال پیدا می‌کند که خون، مایع منی یا برخی مایعات دیگر بدن – حتی در مقادیر میکروسکوپی از فرد آلوده به ویروس هپاتیت B (HBV) وارد بدن فرد سالم شود. بطور کلی راه‌های انتقال این بیماری به شرح زیر است:

  • تماس جنسی محافظت نشده با فرد آلوده (ویروس هپاتیت در ترشحات بدن از قبیل بزاق، مایع منی، و ترشحات مهبل وجود دارد).
  • استفاده مشترک از ابزار آلوده تیز و برنده نظیر سوزن و سرنگ، تیغ اصلاح و مسواک.
  • تزریق خون و فرآورده های خونی آلوده (امروز با کنترل خون های اهدایی انتقال از این طریق بسیار اندک شده است).
  • دیالیز با وسایل آلوده و پیوند اعضای آلوده.
  • تولد از مادر مبتلا به هپاتیت (در صورتیکه کودک واکسن هپاتیت B و ایمونوگلوبین HBIG تزریق نکرده باشد).
  • (خالکوبی، حجامت، سوراخ کردن گوش، ختنه، خدمات پزشکی و دندانپزشکی) در مکان های غیربهداشتی و با استفاده از ابزار آلوده.

هپاتیت B از این راه ها منتقل نمی شود:

با برقراری تماس های عادی مانند بغل کردن، دست دادن، شنا کردن در استختر و استفاده از وسایل مشترک مانند تلفن، توالت یا ظروف غذاخوری.

بنابراین از تماس داشتن با دوستان و خانواده خود هراسی نداشته باشید. ارتباط داشتن با این افراد می‌تواند حمایت خوبی برای شما باشد.

 

 

بازگشت به بالای صفحه

نشانه ها و علائم هپاتیت B

  • از دست دادن اشتها
  • تهوع
  • استفراغ
  • ضعف و خستگی
  • درد شکم به خصوص ناحیه اطراف کبد
  • تیره شدن ادرار
  • یرقان (زردی)
  • درد مفاصل

نکته:

علائم و نشانه‌های هپاتیت B معمولا حدود 3 ماه پس از مبتلا شدن بیمار به عفونت ایجاد می‌شود و می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در صورت وجود علایم خفیف، چه بسا حتی متوجه بیماری نشوید.

نکته:

بسیاری از نوزادان و کودکان مبتلا به هپاتیت B علایم و نشانه‌های فوق را هرگز تجربه نمی‌کنند.

 

بازگشت به بالای صفحه

عوارض هپاتیت B مزمن چیست؟

در بعضی افراد هپاتیت B مزمن می‌تواند تبدیل به سیروز کبدی شود.

سیروز می‌تواند به نارسایی کبدی و حتی سرطان کبد منجر شود.

هپاتیت B می‌تواند زمینه را برای ابتلا به هپاتیت D مستعد کند. هپاتیت D تنها در افرادی که هپاتیت B دارند گسترش می‌یابد و می تواند علایم هپاتیت B را بدتر کند. هپاتیت D از طریق تماس با خون آلوده یا بقیه مایعات بدن فرد آلوده به این نوع هپاتیت گسترش می‌یابد.

نکته:

احتمال مزمن شدن هپاتیت B در نوزادان و کودکان بیشتر است.

  • 80% تا 90% نوزادان متولد شده آلوده به هپاتیت احتمال مزمن شدن هپاتیت را دارند.
  • 30% تا 50% کودکان زیر شش سال مبتلا به هپاتیت احتمال مزمن شدن هپاتیت را دارند.
  • کمتر از 50 % مبتلایان بزرگسال به هپاتیت احتمال مزمن شدن هپاتیت را دارند.
  • 20% تا 30% بزرگسالان مبتلا به هپاتیت مزمن احتمال پیشرفت به سیروز و سرطان کبدی را دارند.

 

بازگشت به بالای صفحه

دوره کمون (نهفتگی)

دوره کمون هپاتیت B به طور متوسط 75 روز است. در این دوران فرد علایم هپاتیت را نشان نمی‌دهد ولی می‌تواند ویروس آن را منتقل کند.

 

بازگشت به بالای صفحه

راه های پیشگیری:

بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B تزریق واکسن است. باید تمام دوزهای واکسن را در زمان مناسب تزریق کنید. اگر فردی مبتلا به هپاتیت B باشد، باید اقدامات لازم را به کار گیرد تا از انتقال بیماری به دیگران پیشگیری کند:

  • داشتن روابط جنسی سالم: بدون اطمینان از وضعیت ابتلای یک فرد به هپاتیت B یا سایر عفونت های مقاربتی، برقراری رابطه جنسی محافظت نشده نباید با وی انجام شود؛ و در صورت انجام باید این رابطه با استفاده از کاندوم انجام شود.
  • قطع مصرف مواد مخدر تزریقی: در صورت نبود امکان، تبدیل آن به مصرف خوراکی. در صورت امکان ناپذیر بودن تبدیل، استفاده از سرنگ های بهداشتی یکبار مصرف برای تزریق.
  • رعایت نکات بهداشتی در زمان سوراخ کردن بدن یا خالکوبی و تاتو بدن در مراکز بهداشتی و معتبر.
  • دریافت واکسن هپاتیت B پیش از سفر به منطقه ای که شیوع بالایی از هپاتیت B دارد (با مشورت پزشک).

 

بازگشت به بالای صفحه

واکسن هپاتیت B

هپاتیت B دارای واکسن است. تزریق واکسن ضد ویروس هپاتیت B به صورت سه دوز با فواصل صفر، یک ماه و 6 ماه می تواند بیش از 95 درصد مانع از ابتلا به این بیماری شود.

 

بازگشت به بالای صفحه

وازمان مراجعه به پزشک:

افراد با داشتن علایم و نشانه های ذکر شده در قسمت های قبلی باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنند.

 

بازگشت به بالای صفحه

آزمایش های تشخیصی:

  • آزمایش آنتی ژن سطحی هپاتیت B (HBsAG): مثبت بودن نتیجه این آزمایش به این معنی است که بیمار عفونت فعال هپاتیت B دارد و می تواند به راحتی ناقل بیماری به دیگران باشد. منفی بودن جواب آزمایش نشان می دهد که احتمالا بدن فرد در حال حاضر آلوده به عفونت نیست.
  • آزمایش آنتی بادی ضد آنتی ژن سطحی هپاتیت B (anti-HBs): وجود آنتی بادی ضد ویروس هپاتیت B را تعیین می کند. وجود آنتی بادی می تواند به دلیل ابتلای شما به عفونت هپاتیت B در گذشته و بهبودی پس از آن باشد یا می تواند یا می تواند به این معنی باشد که شما قبلا برای هپاتیت B واکسینه شده اید. در هر دو مورد از این شرایط، جواب این آزمایش مثبت بوده و نشان دهنده این است که شما به هپاتیت B مبتلا نخواهید شد یا این بیماری را به دیگران منتقل نمی کنید زیرا بدن شما در اثر دریافت واکسن یا به دلیل ایمنی طبیعی در داخل بدنتان به این بیماری مقاوم شده است.
  • آزمایش آنتی بادی ضد آنتی ژن مرکزی هپاتیت B (anti-HBc): نشان دهنده ابتلای فرد به هپاتیت B در گذشته یا حال حاضر است. اگر جواب این آزمایش مثبت باشد ممکن است فرد مبتلا به عفونت مزمن باشد که می تواند آن را به دیگران منتقل کند. همچنین جواب مثبت آزمایش می تواند نشان دهنده این باشد که فرد دوره نقاهت پس از یک عفونت حاد را سپری می کند یا یک ایمنی ضعیف در برابر ویروس هپاتیت B دارد. این شرایط که منجر به مثبت شدن نتیجه آزمایش می شود، از یکدیگر قابل تشخیص نیستند. تفسیر نتیجه این آزمایش معمولا بستگی به نتایج دو آزمایش دیگر دارد.

 

بازگشت به بالای صفحه

درمان هپاتیت B:

درمان خاصی برای مرحله حاد هپاتیت B وجود ندارد. اگر با ویروس هپاتیت B تماس داشته اید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. دریافت ایمونوگلوبین هپاتیت B در عرض 24 ساعت پس از تماس با ویروس می تواند به پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B کمک کند.

درمان هپاتیت حاد:

در بسیاری از موارد هپاتیت حاد نیاز به درمان خاصی ندارد. استراحت و تغذیه مناسب در درمان هپاتیت نقش مهمی ایفا می کند.

درمان هپاتیت مزمن:

با توجه به شرایط بیمار شاید داروهای ضد ویروس، پیوند کبد و ... استفاده شود.

 

بازگشت به بالای صفحه

تغییر در شیوه زندگی:

برای کنترل عفونت هپاتیت B و جلوگیری از انتقال آن به دیگران، ایجاد تغییر در شیوه زندگی ضروری است:

  • ابتلا به بیماری هپاتیت B خود را به همسرتان اطلاع دهید. در صورت داشتن تماس با ویروس هپاتیت B لازم است همسر شما آزمایش های لازم را انجام داده و در صورت نیاز درمان ها و مراقبت های لازم در مورد ایشان انجام شود. همچنین او باید از وضعیت خود در مورد ابتلا به بیماری هپاتیت B آگاه باشد تا از انتقال آن به دیگران جلوگیری کند.
  • از سوزن یا سرنگ مشترک استفاده نکنید. اگر داروی تزریقی دارید، هرگز از سوزن یا سرنگ مشترک استفاده نکنید.
  • اگر به ویروس هپاتیت B آلوده هستید، از اهدای خون یا یک عضو به دیگران اجتناب کنید. اهدای خون یا عضو آلوده می تواند باعث گسترش و انتقال بیماری شود.
  • از تیغ یا مسواک مشترک استفاده نکنید. این وسایل ممکن است آلوده به خون باشند.
  • اگر باردار هستید در مورد ابتلای خود به هپاتیت B با پزشک تان صحبت کنید. با این کار ممکن است بتوان نوزاد شما را پیش از تولد درمان کرد.

 

بازگشت به بالای صفحه

مادران مبتلا به هپاتیت B

مادران مبتلا به هپاتیت B در سه ماهه آخر بارداری باید تحت نظر پزشک از داروهای آنتی ویروس استفاده کنند.

اقدامات لازم برای نوزاد بدنیا آمده از مادر مبتلا به هپاتیت

با تزریق واکسن ضد ویروس هپاتیت B در سه نوبت (در 12 ساعت اول تولد، ماه اول و شش ماه پس از تولد) در عضله ران پا و همچنین تزریق ایمونوگلوبین اختصاصی ضد هپاتیت B (HBIG) در عضله پای مقابل می توان تا حدود 95درصد مانع از ابتلای نوزاد شد.

شیردهی مادران مبتلا به هپاتیت:

مادران مبتلا به هپاتیت می توانند به فرزندان خود شیر دهند، البته به شرط آنکه نوک پستان مادر ضخم نباشد، چرا که خود شیر مادر آلوده به این ویروس نیست.

نکته:

مادران مبتلا به هپاتیت باید موضوع ابتلای خود به این بیماری را به پزشک مربوطه اعلام کنند تا اقدامات لازم برای پیشگیری از انتقال بیماری به نوزادان انجام شود.

 

بازگشت به بالای صفحه

چه خدماتی در مراکز خدمات جامع سلامت ارائه می شوند؟

 

 

بازگشت به بالای صفحه

مطالعه بیشتر

 

بازگشت به بالای صفحه

پیام های بهداشتی

 

 

بازگشت به بالای صفحه

رسانه های آموزشی

 

 

بازگشت به بالای صفحه